Midzomernacht 21 juni: viering van de kortste nacht

Litha is één van de 8 jaarfeesten van het Keltisch jaarwiel.  Dit 8 voudige jaarwiel is onderdeel van een eeuwenoude natuurreligie die stamt uit de tijd ver voordat het christendom zich in Europa verspreidde. In vroeger tijden waren de mensen veel sterker afhankelijk van de natuur. Het levensritme werd veel meer bepaald door de seizoenen en periodes van zaaien, oogsten en ploegen en was daarmee meer een cyclus. Belangrijke momenten in deze cyclus zijn momenten om te vieren. In feite is dat natuurlijk nog steeds het geval en we zouden ons daarvan weer wat meer bewust van kunnen zijn.

De zomer zonnewende Litha

Midzomernacht (ook Litha genoemd), de langste dag en de kortste nacht van het jaar op 21 juni, wordt al van oudsher gevierd. Dit feest van de natuurgodsdiensten is is één van de feesten van het keltische jaarwiel. Lang voordat het christendom zijn intrede in Europa deed vierden Germanen, Vikingen en Kelten dit bijzondere moment van de zomer-zonnewende. De Moeder Godin is nu hoogzwanger en de God van de Zon (The Green man of de Gehoornde God) is op het hoogtepunt van zijn mannelijkheid. De zon is op de top van zijn levensgevende kracht. De aarde wordt overspoeld met vruchtbaarheid. Het is een tijd van vreugde en viering van overvloed.

Het is een magisch moment. Het is de kortste nacht van het jaar, een moment dat mensen zich gaan voorbereiden op het lengen van de nachten en zich gaan beschermen tegen de duistere krachten die daarmee aangetrokken worden.

Traditioneel plukken de mensen kruiden voor de rest van het jaar die nu het meeste licht hebben gehad en daardoor de beste helende en verzorgende eigenschappen bezitten.

Vreugdevuur

Vreugdevuren worden ontstoken boven op heuvels, bij bronnen en andere heilige plekken om deze overvloed te vieren!  Er wordt vaak eikenhout gebruikt om deze vuren te stoken, samen met geurige kruiden. Gloeiende kruiden en kolen uit het vuur worden gebruikt om dieren en velden te zegenen. Het vuur symboliseert de Zon op de piek van zijn kracht. Mensen doorwaken de nacht bij het vuur om de zonsopkomst te zien. 

De eik en de maretak

De verering van bomen, en dan vooral de eik als nobelste soort, heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de viering van de Midzomernacht.  Het Keltische woord voor eik is "duir", wat ook deur betekent. We stappen op dat moment over de drempel naar de tweede helft van het jaar waarin de zonnekracht afneemt.

Maretak (Mistletoe), dat op bomen groeit, wordt door druïden ceremonieel geoogst op eiken op midzomer omdat de magische werking van maretak dan op zijn sterkst is. Van oudsher is de Maretak bij de Kelten en Germanen een heilige plant die stond voor vruchtbaarheid en die lustopwekkend werkte. In hun magische vruchtbaarheidsrituelen speelde de plant een belangrijke rol. We kennen allemaal het fenomeen van het elkaar kussen onder de Maretak. Dit idee is ontstaan in Scandinavië in de tijd van de Druïden. Wanneer vijanden elkaar onder de maretak onmoetten in het bos, moesten ze hun wapens neerleggen en voor een dag een wapenstilstand houden. Zo is de Maretak het symbool voor liefde en vrede.

Paganistische traditie

De Zomer zonnewende is een feest dat echt past bij de paganistische traditie van Noord-West Europa, van de Baltische staten, Scandinavië en Duitsland tot en met de Nederlanden, Engeland en Ierland. Door de emigratie naar de Verenigde Staten van Amerika is het feest ook naar de USA meegenomen en in New York wordt Litha tegenwoordig groots gevierd.

Zoals bij veel paganistische of “heidense” feesten heeft het Christendom de viering van Litha verboden en is een eigen variant hierop bedacht. In dit geval werd de geboortedag van Johannes de Doper gevierd (24 juni).

Kijk verder naar artikelen van de paganistische traditie